Wat eten lieveheersbeestjes?
Het is bekend dat lieveheersbeestjes nuttige insecten zijn voor de tuin. Men geeft tenslotte maar al te graag deze status toe aan de schattige, sympathieke kerels. Maar wat maakt ze precies zo nuttig voor hobbytuiniers? Heel eenvoudig: uw culinaire voorkeuren.
Lieveheersbeestjes houden de tuin vrij van ongedierteDe fijne diversiteit aan lieveheersbeestjes
Lieveheersbeestjes zijn een zeer soortenrijke en diverse keversfamilie. De 360 geslachten wereldwijd en meer dan 6000 soorten zijn hier slechts in beperkte mate vertegenwoordigd, maar de soorten die hier leven bieden al een breed scala aan verschillende verschijningsvormen en levenswijzen.
Over het algemeen zijn het vooral de lieveheersbeestjes van de onderfamilie Coccinellinae die in Europa voorkomen. Bij het bestuderen van hun voedsel beperken we ons daarom tot de overeenkomstige soorten. Uiterlijk bieden de Coccinellinae een vrij breed scala aan kleurverschijnselen, waarbij het patroon en de kleuren kunnen worden samengevat als iets typisch voor lieveheersbeestjes. Van klassiek zwart gestippeld tomatenrood tot rood gestippeld zwart, volledig gestippeld monochroom of zwart gestippeld geel, alles is inbegrepen.
Lieveheersbeestjes favoriete voedsel
De eetgewoonten van de Coccinellinae-lieveheersbeestjes zijn eveneens gevarieerd. Ook hier zijn er fundamentele overeenkomsten, evenals soortspecifieke afwijkingen en eigenaardigheden. De overgrote meerderheid van de soorten eet het liefst heel vaak en vooral veel tuinongedierte. Dit bevat:
- bladluizen
- Schaal insecten
- Spintmijten
Met deze culinaire voorkeuren zijn lieveheersbeestjes natuurlijk uitermate welkom bij elke tuinman, want met name bladluizen zijn niet echt gevaarlijk, maar wel erg vervelend en vooral nooit helemaal uit te roeien. Lieveheersbeestjes kunnen geen genoeg krijgen van bladluizen. Ze zijn ongetwijfeld hun lievelingsvoedsel nr. 1. Een lieveheersbeestje kan 50 van deze plagen per dag eten en is daarom maar al te graag te vinden op zwaar aangetaste planten.
Overigens zijn de larven van het lieveheersbeestje nog effectiever in het decimeren van bladluizen. Ze moeten tenslotte nog steeds groot en sterk worden en daarom tot wel 30 stukjes gips in hun 60-600 dagen ontwikkelingstijd tot verpopping. Eén nakomeling van lieveheersbeestjes kan ongeveer 100.000 ongedierte per generatie vernietigen. Je doet er dus goed aan om de lieveheersbeestjes zo comfortabel mogelijk te maken in de tuin. Meer hierover in de laatste sectie.
Naast de gewone bladluizen, schaalinsecten en spintmijten staan er nog andere plagen op het menu van lieveheersbeestjes. Bijvoorbeeld:
- Bedmijt
- Thrispe
- Blattwespenlarven
- De keverlarve
- Vlinderlarven (zeldzamer)
Griezelig kannibalisme
Kannibalisme komt alleen maar gruwelijk voor in onze menselijke cultuur. In de dierenwereld is het echter heel normaal. Het komt dus ook veel voor bij de vriendelijke lieveheersbeestjes. Als de larven uitkomen, is het motto: wie het eerst komt, het eerst maalt. Dit betekent dat de larven die als eerste uitkomen het beste eten dat voor hen komt. En dat kunnen de voedzame eieren van broers en zussen zijn naast de deur. Als gevolg hiervan kan een koppeling zichzelf helaas met ongeveer de helft decimeren. Meestal komen de larven vrijwel tegelijkertijd uit.
Als er geen vlees meer is
In tijden van oorlog en hongersnood worden wij mensen ook creatief met alternatieve voedingsmiddelen. En ook lieveheersbeestjes moeten soms overschakelen op ander voedsel als de gebruikelijke voedselvoorraad in sommige jaren schaars is. Wanneer bladluizen, schaalinsecten en dergelijke opraken, vinden lieveheersbeestjes de noodnagel in plantaardig voedsel. Vooral fruit en stuifmeel vervangen het anders eiwitrijke insectenvoer met hun zoete energie.
Er is zelfs een Coccinellinae-soort, de Bulaea lichatschovi, waarvan de larven in wezen vegetarisch zijn, namelijk stuifmeel.
Nog meer handige voorkeuren
Alsof het uitroeien van ongedierte nog niet genoeg was voor de hobbytuinier, bestrijden sommige soorten lieveheersbeestjes ook plantenziekten via hun dieet. Soorten van de stam Halyziini en Psylloborini voeden zich gemakkelijk met echte meeldauw en schimmel en kunnen zo verlichting brengen bij zieke planten. Schimmelsoorten die in dit land voorkomen zijn voornamelijk het zestien-bonte lieveheersbeestje en het gele twee-en-twintig-bonte lieveheersbeestje.
Soorten met schadelijke voedingsgewoonten
Geloof het of niet, er zijn eigenlijk lieveheersbeestjesoorten die vanwege hun voedingsgewoonten als ongedierte worden geclassificeerd. Omdat sommige soorten over het algemeen een plantaardig dieet hebben, geen stuifmeel maar eerder van nuttige en sierplantenbladeren.
Een van de herbivoor lieveheersbeestjes die in dit land relevant zijn, is het vierentwintigpunts lieveheersbeestje. Hij mikt vooral op anjers, zoals zeep en lijmkruiden, kruidnagel of klaver, luzerne, rode biet en aardappelen. Het eet alleen de toppen van de bladeren, maar het kan tijdens het proces meer schade aanrichten.
Hoe lieveheersbeestjes te lokken
Het aantrekken van ongedierte is een ietwat paradoxaal iets - lieveheersbeestjes gaan tenslotte het liefst naar plaatsen waar veel bladluizen te eten zijn. Het promoten van bladluizen, die je eigenlijk wilt decimeren, is in eerste instantie een tegenstrijdigheid. Dit los je op door een extra zone in de tuin te reserveren voor lieveheersbeestjes - en bladluizen. Door een achterhoek van uw tuin te laten wildlopen en bladluizen zich daar vrij te laten ontwikkelen, kunt u ook voldoende lieveheersbeestjes krijgen, die dankzij hun mobiliteit ook in de rest van de cultuurtuin van pas kunnen komen.
Gezien de overwegend nuttige voedingsgewoonten van lieveheersbeestjes zou je dat natuurlijk willen