Tiefwurzler: Welke bomen zijn er?

Bomen zien er heel anders uit: er zijn kleine bomen, grote bomen, sommige met een slanke groeiwijze, sommige met een bolvormige of extreem spreidende kroon. De karakteristieke verschijningsvormen worden telkens voor een groot deel bepaald door het wortelstelsel van de boom. Dit is weer afhankelijk van de natuurlijke habitat van de boom. Of het nu hartvormig, ondiep of diepgeworteld is: elk systeem heeft zijn eigen problemen voor tuinbomen. Lees waar je op moet letten bij diepgewortelde bomen.

Lariksbomen hebben wortels die tot twee meter diep zijn

Wat zijn diepe wortels?

Diepgewortelde bomen vormen een hoofdwortel die dieper groeit - tot tien meter en meer, afhankelijk van de boomsoort. Sommige zijwortels vertakken zich van deze primaire wortel, maar hebben niet dezelfde essentiële voedingsfunctie als die van hartwortels of ondiepe wortels. Vergeleken met andere wortelstelsels hebben diepwortels verschillende voordelen:

• Het bereiken van watergaten diep in de aarde
• Afwikkeling van zowel droge als koude locaties mogelijk
• Bescherming tegen windbreuk / stormschade dankzij verankering
• Diepe wortels beschadigen geen funderingen, paden en andere constructies

Problemen in de tuin

Maar het sterke voordeel van diepe wortels, de penwortel, kan ook een nadeel zijn, vooral in de tuin. Door hun stabiliteit kunnen diepgewortelde bomen vaak erg hoog worden, de boom staat immers stevig in de grond verankerd. Sommige soorten sequoia's met een hoogte van meer dan 100 meter zijn hier een goed voorbeeld van. Veel bosbomen zijn ook diepgeworteld en bereiken soms hoogtes tussen de 30 en 40 meter. Maar niet alleen de enorme omvang kan een probleem zijn in de tuin, ook de wortels zelf. Als de boom bijvoorbeeld verplaatst moet worden, kunnen de metersdiepe wortels slechts met grote moeite en met veel inspanning worden uitgegraven. In plaats daarvan wordt het vaak gekapt of anderszins beschadigd, zodat de boom daarna vaak afsterft.

Diepgewortelde bomen

Meestal komen diepgewortelde bomen vooral voor in droge streken, ze moeten immers in de waterlagen komen die ook erg diep zijn. Sommige soorten ontwikkelen echter pas penwortels als ze jong zijn en transformeren ze vervolgens in een hartwortelsysteem als ze volgroeid zijn.

Eibe (Taxus baccata)

De taxusboom, die erg populair is in tuinen, staat niet alleen bekend om zijn giftigheid, het is ook een uitgesproken diepwortelende boom. De conifeer, die tot wel 20 meter hoog kan worden, ontwikkelt penwortels van minimaal twee meter en kan, afhankelijk van de standplaats, ook beduidend dieper reiken. Op oudere leeftijd groeien er veel fijne wortels dicht bij de oppervlakte.

Eik (Quercus)

Eiken ontwikkelen een sterk wortelstelsel dat zo'n 30 tot 40 centimeter de aarde in reikt. Ze worden echter als moeilijk te transplanteren beschouwd en sterven vaak wanneer ze worden geprobeerd.

Esche (Fraxinus excelsior)

Hoewel de as tot 40 meter hoog kan worden, steekt zijn penwortel maximaal anderhalve meter de aarde in. Essenbomen behoren tot de hoogste inheemse bomen in Duitsland.

Pijnboom

Met een worteldiepte tot tien meter is de den de klassieke diepe wortel.

Lariks (larix)

Vanuit botanisch oogpunt behoren de lariksen, die tot 50 meter hoog kunnen worden, tot de dennenfamilie. Je penwortel kan wel twee meter diep worden.

Linde (Tilia)

Ook de penwortels van de lindebomen groeien ongeveer twee meter diep.

Robinie / Scheinakazie (Robinia pseudoacacia)

De sprinkhaan, oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika, kan tot 40 meter hoog worden, terwijl zijn penwortel tot drie meter diep door de bodemlagen heen graaft.

Jeneverbes (Juniperus)

Pas op bij het planten van een jeneverbeshaag: Juniperus ontwikkelt tapwortels tot zes meter diep, die zeer moeilijk te verwijderen zijn.

Advies

Sommige soorten, zoals de walnotenboom, ontwikkelen pas als jonge bomen penwortels om later een ondiep wortelgestel te ontwikkelen.