Butterwort: kenmerken en zorg

Het butterwort (bot. Pinguicula vulgaris) is een populaire en gemakkelijk te verzorgen plant uit de waterslangfamilie (Lentibulariaceae). Het is een vleesetende, dwz vleesetende, plant die zowel thuis op de vensterbank als in de tuinbed kan worden gekweekt. In de woonkamer houdt het robuuste butterwort vervelende insecten weg, die hij vangt met zijn kleverige bladeren. Om ervoor te zorgen dat de plant zich bij u op zijn gemak voelt, zijn er enkele tips met betrekking tot locatie en verzorging.

Butterwort is een van de vleesetende planten die gemakkelijk te verzorgen zijn

Herkomst en distributie

Het gewone butterwort (bot. Pinguicula vulgaris) dat bij ons inheems is, behoort tot het geslacht van het butterwort (Pinguicula), dat voornamelijk inheems is in Midden-Amerika, maar ook in de VS, Canada en grote delen van Europa. In Duitsland wordt de soort, die vroeger vrij wijdverspreid was, nu met uitsterven bedreigd door de sterke achteruitgang van zijn traditionele leefgebied en staat daarom op de rode lijst. Het butterwort voelt zich vooral thuis in natte heidegebieden met voedingsarme bodems en in de Alpen tot een hoogte van ongeveer 2.300 meter. De bij ons inheemse soort is winterhard en kan daarom ook in de tuin gekweekt worden. Hiervoor mag je echter geen vette kruiden uit het wild halen, deze staan ​​onder strikte bescherming.

Gebruik

In de tuin plant u het winterharde boterkruid het beste op vochtige plaatsen zoals in een veenbed of bij een tuinvijver of langs een (kunstmatige) beek. In de zomer siert de plant deze vaak moeilijke locaties met zijn mooie, paarse bloemen. Daarnaast kan het butterwort ook in plantenbakken geteeld worden, bijvoorbeeld op het balkon of als kamerplant op de vensterbank. Het nodige vocht in het substraat en in de lucht moet echter nauwgezet worden nageleefd, zodat de plant niet uitdroogt.

Als potplant snijdt butterwort een goed figuur waar je vervelende insecten wilt verwijderen. Dit is bijvoorbeeld het geval als uw kamerplanten of balkonplanten worden aangevallen door schimmelmuggen. Het voorkomen van fruitvliegjes, wat in de zomer geen zeldzame plaag is, kan vaak met vleesetende planten onder controle worden gebracht.

Het butterwort werd vroeger gebruikt in de natuurgeneeskunde, bijvoorbeeld voor de behandeling van wonden, voor het verlichten van pijn (zoals ischiaspijn) en voor aandoeningen van de lever, longen en maag. Tegenwoordig is een dergelijk gebruik echter ongebruikelijk. Bovendien werden aan het butterwort magische krachten toegeschreven, vooral in het huidige Groot-Brittannië: het moest grazend vee beschermen tegen kwaadaardige goblins en mensen op hun beurt tegen kwaadaardige heksen en feeën. In tegenstelling tot alle andere toepassingen die in het verleden gebruikelijk waren, gebruiken de Zweden het butterwort tegenwoordig nog steeds als vervanging van stremsel voor de productie van "Zweedse melk", een kaassoort.

Uiterlijk en postuur

De frisgroene bladrozet die plat op de grond ligt, is typerend voor het meerjarige butterwort. De lange, slanke bloemsteel groeit uit het midden. In de herfst sterven alle delen van de plant, inclusief de wortels die slechts enkele centimeters lang zijn, en de plant overwintert zoals de plantkundige de winterknop noemt. In het voorjaar ontspruit hier weer het butterwort uit. Overigens is de wortelgroei maar zwak en worden er maar een paar korte wortels gevormd: de plant voedt zich voornamelijk met insecten en stuifmeel die aan zijn kleverige bladeren kleven.

gebladerte

De platliggende bladrozetten zijn samengesteld uit smalle, langwerpige bladeren die aan de rand licht gekruld zijn en aan de punt bot samenkomen. Het butterwort dankt zijn naam aan de vettige, glanzende bladeren. De glans komt van de kleverige afscheiding van kunstaas die wordt afgescheiden door fijne klieren en waarvan wordt gezegd dat het kleine insecten aantrekt. Het butterwort vangt op deze manier bij voorkeur kleine vliegjes, waardoor de plant zelf actief kan worden door extra op te rollen. Dus het insect kan niet meer vluchten, zelfs niet in de regen als de lijm wordt afgewassen. Het butterwort geeft dan spijsverteringsenzymen af ​​zodat de slachtoffers worden afgebroken. Dit proces duurt slechts een paar dagen.

Bloei en bloeitijd

Tussen mei en augustus rijst een bloemsteel tot 15 centimeter hoog op vanuit het midden van de bladrozet, met de mooie, violetachtige bloemen. Deze zijn roze-paars met een witte keelvlek, maar kunnen ook helemaal wit zijn. De roosjes zijn maximaal 13 millimeter lang en hebben een spoor. Ze worden bestoven door vliegen, die soms in de keel blijven steken en niet meer los kunnen komen. Vervolgens worden kleine, eivormige fruitcapsules gevormd, die veel zwarte, zeer fijne zaden bevatten.

Toxiciteit

Het butterwort is niet giftig voor mensen of huisdieren.

Welke locatie is geschikt?

Pinguicula vulgaris kan zowel in een veenbed in de tuin als als kamerplant op de vensterbank worden gekweekt. De plant heeft een lichte, maar niet direct zonnige standplaats nodig. Een schaduwrijke of gedeeltelijk schaduwrijke plek, waar u bijzonder beschermd bent tegen de hete middagzon, is ideaal. Een vensterbank op het westen of oosten is ideaal. Zorg er bij het cultiveren van de kamers voor dat de luchtvochtigheid minimaal 60 procent is: als vochtbestendige plant is het butterwort er voor zijn welzijn afhankelijk van. Om de luchtvochtigheid te verhogen plaats je bijvoorbeeld schalen met water bij de plant.

Substraat

De meeste planten hebben goed doorlatende en vrij droge grond nodig. Niet zo het butterwort, dat het prettigst aanvoelt als een heidebewoner in natte, zure grond. In de tuinbed kunt u de vleeseter daarom het beste in de hoogveenbed planten. Als alternatief kan de plant ook neutrale tot alkalische bodems verdragen, mits deze het nodige vocht hebben. Gebruik speciale vleesetende grond of meng kwartszand voor kamerplanten (€ 14,90 bij Amazon *) en witte turf in een verhouding van 1: 1 tot elkaar. Je kunt ook wat klei aan het mengsel toevoegen.

Plant butterwort op de juiste manier

De fijne wortels van het butterwort zijn erg gevoelig, daarom mag je de plant nooit planten tijdens de zomerse groeifase. Doe dit altijd tijdens de winterslaap, als de vleeseter sowieso geen wortels heeft. De beste tijd hiervoor is het vroege voorjaar of de herfst. Bedek de winterknop nooit volledig met aarde, in plaats daarvan moet de helft uit het substraat kijken. In het voorjaar vormt het butterwort nieuwe wortels en verankert het zichzelf op de nieuwe locatie. Tegelijkertijd ontkiemen de nieuwe bladeren.

Verpotten

Het verpotten van vette kruiden die in plantenbakken worden bewaard, moet jaarlijks worden gedaan. De plant heeft niet per se een grotere pot nodig, maar wel vers substraat. Voor het verpotten gelden dezelfde regels als voor het planten: verplaats de gevoelige plant alleen tijdens de winterslaap, zodat je de tere wortels niet per ongeluk beschadigt.

Giet butterwort

Tijdens de zomermaanden moet u tijdens droge en warme periodes af en toe water geven om uitdroging te voorkomen. Wees echter voorzichtig, want ondanks zijn voorkeur voor vochtige grond, verdraagt ​​het butterwort geen wateroverlast. Doordrenkte grond leidt tot grijze schimmel, wat op zijn beurt de doodstraf voor de plant betekent. Gebruik zo min mogelijk kalkhoudend water, zoals opgevangen regenwater, bronwater of gedestilleerd water. Kraanwater moet voor gebruik worden ontkalkt, bijvoorbeeld door het goed te laten zitten. Houd in de winter de watergift tot een minimum beperkt.

Bemest butterwort op de juiste manier

In de regel hoef je het butterwort niet in de pot te bemesten, de plant voedt zich namelijk door opgesloten insecten.

Snijd butterwort goed

Een snoei is ook niet nodig. Zelfs verdorde scheuten hoeven niet te worden verwijderd.

Verspreid butterwort

Boterkruid kan worden vermeerderd door in de winter te zaaien. Zaai hiervoor de fijne zaden in ondiepe kommen gevuld met potgrond. Omdat het een lichtkiemer is, hoeft u de korrels niet met substraat te bedekken. Houd het echter constant vochtig. Als koude kiem hebben de zaden ook een koude prikkel nodig zodat de remming van kieming wordt doorbroken. Het is daarom het beste om de kweekbakken buiten te plaatsen, zeker bij vriesweer. De jonge zaailingen verschijnen dan in het voorjaar. Nu kunt u ze ofwel individueel in potten uitprikken of op een eigen plek in het tuinbed planten.

Voortplanting via de broedknoppen die zich op de winterknop ontwikkelen, is nog gemakkelijker. Breek ze gewoon in het vroege voorjaar af en plant ze op de gewenste plek of in een pot.
meer

winter doorbrengen

Vette kruiden die in de tuin worden geplant, hebben in de winter geen speciale behandeling nodig. Alleen exemplaren die in potten worden gekweekt, moeten tijdens het koude seizoen zo koel mogelijk worden overwinterd. Omdat de niet-bestaande wortels niet kunnen worden beschadigd, kan de pot ook buiten staan.

Ziekten en plagen

Ziekten en plagen komen zeer zelden voor op butterwort. Vooral plagen zijn geen probleem, ze vormen immers de voedingsbasis van de plant. Pas op dat er geen water in de bladrozetten komt: dit kan leiden tot grijze schimmel, een ziekte die wordt veroorzaakt door botrytis-schimmels. Dit wordt eerst aangetoond door bruine vlekken op de bladeren, later worden de bladeren zacht en bedekt met een grijsachtig wit schimmelgazon.

Advies

Boterkruid is de juiste plant voor jou als je ongedierte wilt verwijderen - of als je geïnteresseerd bent in vleesetende planten en op zoek bent naar een soort die geschikt is voor beginners. Pinguicula vulgaris is vaak de basis geweest van interessante collecties.

Soorten en variëteiten

Naast het gewone butterwort (Pinguicula vulgaris) dat hier wordt gepresenteerd, zijn er ongeveer 100 verschillende soorten butterwort, die zijn onderverdeeld in tropisch en gematigd volgens hun oorsprong. Sommigen van hen hebben verschillende locatie- en onderhoudsvereisten, en niet alle vette kruiden zijn bij ons winterhard.

Tropische vlinders zijn het hele jaar door groen en hebben niet altijd een rustperiode nodig. De volgende zijn bijvoorbeeld geschikt voor de binnenlandse potcultuur:

• Pinguicula acuminata
• Pinguicula caudata
• Pinguicula cyclosetcta
• Pinguicula emarginata
• Pinguicula filifolia
• Pinguicula gypsicola
• Pinguicula moranensis
• Pinguicula pumila

De gematigde groeivormen, aan de andere kant - inclusief het butterwort - nemen een pauze in de winter. Dit zijn bijvoorbeeld:

• Pinguicula alpina
• Pinguicula grandiflora
• Lusitaanse pinguïn
• Pinguicula lutea