Geraniums: verzorging en variëteiten (pelargonium)
Het feit dat de misleidende term "geranium" in de volksmond genaturaliseerd is geworden voor de pelargonium kan niet langer worden veranderd. Even goed ingeburgerd als deze verwarring van namen is echter ook het belang ervan in de tuin, met name de balkonbakkencultuur. Proost op de pelargonium!
Geraniums zijn erg populaire balkonplantenOorsprong
De eerste steen voor de wijdverspreide, zij het vrij bekende verkeerde benaming onder tuinliefhebbers, "geranium" in plaats van het systematisch correcte "pelargonium" werd gelegd toen het rond 1700 voor het eerst in Europa werd geïntroduceerd. Sindsdien is de onjuiste, zo niet geheel ongegronde, verkeerde benaming gewoon gemeengoed geworden - een typisch fenomeen van de taalkundige dynamiek dat bestand is tegen elke correctie-inspanning. De naam is niet geheel ongegrond want de pelargonium behoort van nature tot de ooievaarsbekfamilie - botanisch gezien Geraniaceae. Net als echte geraniums, dus kraanvogels.
Pelargonium werd geïntroduceerd vanuit Zuid-Afrika - het belangrijkste verspreidingsgebied is hier ook geconcentreerd. Vooral in de meest zuidelijke Kaapregio, maar ook tot in Namibië, gedijen ongeveer 250 wilde soorten. Sommigen groeien echter ook in tropische, meer noordelijk gelegen regio's van Afrika, zoals Tanzania, Kenia of Zimbabwe. Een kleine groep is ook inheems in het Midden-Oosten, van Turkije tot Irak en Iran.
De aard van hun oorspronkelijke habitat kan daarom niet duidelijk worden gedefinieerd - pelargoniums zijn aangepast aan verschillende habitats, afhankelijk van de soort. De soorten die wij als tuinplant telen komen voornamelijk uit zuidelijk Zuid-Afrika, waar sprake is van een semi-vochtig zeeklimaat met seizoenen. Op onze breedtegraden kunnen ze daarom vrij gemakkelijk worden gekweekt. De winters in hun oorspronkelijke habitat zijn echter veel milder dan hier, daarom is permanente buitencultuur hier niet mogelijk.
Een overzicht van de oorsprong van pelargonium:
- De soorten die relevant zijn voor onze tuincultuur komen uit zuidelijk Zuid-Afrika
- Zijn daarom aangepast aan semi-vochtige, maritieme, seizoensklimaten
- Het kan goed met ons opschieten, maar de lokale winters zijn te koud
Wachstum
Pelargoniums groeien meestal als vaste planten, maar er zijn ook eenjarige soorten en soorten met een echt struikachtige groeiwijze. Er zijn ook sappige soorten. De soorten die we voornamelijk telen zijn veelal vaste planten. Er wordt voornamelijk onderscheid gemaakt tussen hangende geraniums, staande geraniums en geurende geraniums. De laatste laten een bijzonder sterke, opgaande, halfstruikachtige groei zien en weelderige bloemen. Maar hangende geraniums worden ook bossig en sterk. Pelargoniums bereiken meestal een hoogte van 30 tot 40 cm en verhouten van onderaf iets naarmate ze ouder worden.
Groeikenmerken in het kort:
- We hebben voornamelijk vaste planten van pelargoniums geteeld
- Bossig, sterke groei, afhankelijk van de soort, opgaand en half struikachtig of overhangend
- Hoogte ongeveer 30 tot 40 cm
- Lichte verhouting op oudere leeftijd
gebladerte
De gesteelde bladeren van pelargonium hebben een typische gelobde contour en zijn afwisselend op de onderste scheutsecties en tegengesteld aan steunblaadjes in de bovenste secties. Bij sommige soorten heeft het blad een mooi patroon.
Blüten
De biologische zygomorfe structuur van de bloemen toont het systematische verschil met alle andere kraanvogelplanten. De bloemen staan meestal in doldy groepen aan het einde of in de scheutoksels. Sommige soorten vormen ronduit bolvormige bloemtrossen. De individuele bloemen zijn vijfvoudig en vertonen meestal een brede, open bloemplaat, sommige soorten lijken ook wat delicater met smallere, meer langwerpige bloembladen.
Bloemkenmerken in het kort:
- Terminal of oksel, meestal in gouden groepen
- Zygomorfe structuur, vijfvoudig
- Vaak brede, open bloemplaten, afhankelijk van de soort, ook delicater
Kleuren
Pelargoniums zijn lange tijd een van de meest populaire tuin- en balkonplanten geweest en zijn verkrijgbaar in talloze cultivars - aan kleurkeuze is geen gebrek. Rode variëteiten zien er natuurlijk bijzonder klassiek uit, maar wit en roze tot violet vormen ook het kleurenpalet. In de tussentijd worden vaak artistieke, tweekleurige variëteiten met aantrekkelijke strepen of gespikkelde patronen in blauw-wit of roze-roze aangeboden.
meer
Wanneer is de bloeitijd?
Pelargoniums worden al lang gewaardeerd, niet alleen vanwege hun weelderige, kleurrijke en langdurige pracht. De bloemen verrukken ook met een aangename persistentie en sieren balkons en terrassen de hele zomer door met hun rustieke charme. Vaak duurt de bloeiperiode van mei tot september. Voor een vitale nieuwe groei en een goed verzorgd bloempatroon, moet u regelmatig de uitgebloeide stands schoonmaken.
meer
Welke locatie is geschikt?
Pelargoniums kunnen zowel in de volle zon als op gedeeltelijk beschaduwde plaatsen worden gekweekt. Hoe meer zon ze krijgen, hoe weelderiger ze bloemen zullen ontwikkelen. Door de ietwat kwetsbare aandrijfstructuur mag u ze niet blootstellen aan te harde wind. Vooral grootbloemige soorten kunnen ook beschadigd raken door hevige regen of hagel tijdens zomerse onweersbuien. Dus een locatie beschermd tegen neerslag is niet verkeerd.
Noteren:
- De locatie kan zonnig tot gedeeltelijk in de schaduw zijn
- Meer bloemvorming met meer zon
- Niet te harde wind, enige bescherming tegen hevige regenval
meer
Welke aarde heeft de plant nodig?
Pelargoniums hebben een vrij voedselrijk, los en goed doorlatend plantensubstraat nodig. Speciale geraniumgrond is niet voor niets verkrijgbaar in speciaalzaken. Deze is al goed voorbemest en heeft goede, gelijkmatige wateropname-eigenschappen en een luchtige structuur.
Het op de markt brengen van geraniumaarde is natuurlijk ook een zaak - de genoemde eigenschappen kunnen ook worden bereikt met de juiste individuele ingrediënten. De ervaren hobbytuinier mengt zijn grond sowieso altijd zelf. In universele potgrond, die je continu voorziet van voedingsstoffen in de vorm van goede compost en hoornkrullen (€ 24,99 bij Amazon *) en een losmakende hoeveelheid zand voor drainage, een pelargonium gedijt net zo goed.
Aarde claims in het kort:
- Voedingsrijk, los en doorlatend
- Voor wie het makkelijk wil: geraniumgrond
- Maar ook uw eigen mengsels met universele potgrond, compost, hoornkrullen en zand zijn veelbelovend
Wat is de beste tijd om te planten?
Omdat pelargoniums geen vorst verdragen, is buiten kweken pas mogelijk na de laatste nachtvorst. Dat betekent meestal na de ijsheiligen in mei. Het is echter aan te raden om al aan het einde van de winter jonge planten te kopen en deze op een lichte, koele plaats in de balkonbak te laten groeien. In een grote balkonbak van ongeveer een meter lang ongeveer 5 jonge planten in verse, biologisch langdurig bemeste grond zetten en opkweken met gelijkmatige watergift tot half mei.
meer
Balkon
Pelargoniums zijn de belichaming van rustieke, rustieke raam- en balkondecoraties. Sterker nog, een plek dichtbij het huis is ook ideaal voor zonaanbidders die licht gevoelig zijn voor het weer. Daarnaast is een diepe balkonbak met voldoende afwateringsgaten ook zeer geschikt als plantenbak. Hier hebben de pelargoniums voldoende ruimte voor een voedselrijk substraat. Als er voldoende afvoergaten in de bodem van de balkonbak zitten, voorkomt een hangende positie aan de balkonreling ook wateroverlast, wat pelargoniums helemaal niet verdragen.
Een balkon op het zuiden met veel zon is natuurlijk het beste om een overvloed aan bloemen en een gewillige groei te stimuleren.
meer
Verpotten
Je kunt pelargoniums binnenshuis overwinteren, maar omdat ze zware eters zijn, moet je ze elk voorjaar in een vers substraat zetten. Een grotere plantenbak dan een normale balkonbak is door de doorgaans beperkte groeiomvang meestal niet nodig. Het is nogal belangrijk dat het nieuwe substraat een verse aanvoer van voedingsstoffen biedt en natuurlijk een effectieve drainage in de vorm van wat zand.
meer
Giet geraniums
Over het algemeen hebben pelargoniums veel water nodig, maar ze zijn ook erg gevoelig voor wateroverlast. Het is dus belangrijk om regelmatig en overvloedig water te geven, maar om bij het planten voor een goede afwatering en goede afvoer te zorgen. Houd uw pelargoniums in de balkonbak altijd goed in de gaten en gebruik de gieter regelmatig, zeker in warme, zonnige fases in de zomer. De grond dient altijd licht vochtig te zijn, maar pelargoniums kunnen ook kortere droge periodes verdragen.
Bemest geraniums op de juiste manier
Afgezien van de permanente toevoer van organische mest in de potgrond, moet u de pelargoniums die voedingsstoffen nodig hebben regelmatig bemesten tijdens de belangrijkste groeifase - tenminste als u waarde hecht aan mooie, weelderige bloei. Pelargoniums overleven natuurlijk ook zonder kunstmest, maar dan vormen ze veel minder bloemen en meer blad.
U moet 2 tot 3 weken na het planten beginnen met bemesten. Voor bloeiende planten kunt u het beste een vloeibare meststof gebruiken. Er zijn ook speciale geraniummeststoffen. Voeg hiervan één keer per week of één keer per 2 tot 3 weken een deel toe aan het gietwater, afhankelijk van hoe de bloemen zich ontwikkelen.
meer
Snijd geraniums op de juiste manier
Tijdens de groeifase in de zomer zijn geen formele snoeimaatregelen nodig. Regelmatige schoonmaak echter. Omdat de uitgebloeide bloeiwijzen altijd snel verwijderd moeten worden zodat er nieuwe kunnen volgen. De bladeren kunnen ook steeds droger worden en veel bruinachtig materiaal vormen, wat nadelig is voor een verzorgd uiterlijk. U kunt dergelijk materiaal ook gewoon met de hand uittrekken.
Snoeien is echter dringend noodzakelijk voor overwintering. Te veel overgebleven plantmateriaal vraagt veel te veel energie van de plant in winterslaap, wat zelfs tot de dood kan leiden. Snoei ze dus grondig af.
Om dit te doen, haalt u ze uit de doos en schudt u de aarde eraf. Knip met een scherpe schaar alle scheuten af tot ongeveer 10 cm, zodat er minimaal twee ogen overblijven. Verwijder indien mogelijk alle bladeren om geen onnodig plantmateriaal achter te laten dat vatbaar is voor ziekten - zelfs als het ribbelachtige uiterlijk achteraf misschien een beetje triest lijkt.
Als je de hoofdknip voor het overwinteren minder radicaal wilt maken, moet je de pelargoniums in het voorjaar bij het verpotten weer een beetje inkorten. Hier hoeven echter alleen de droge uiteinden van de scheuten te worden verwijderd om vitale nieuwe scheuten te stimuleren.
meer
Vorst
Pelargoniums zijn niet vorstbestendig. In hun thuisland, de Kaapse regio van Zuid-Afrika, heerst een mild, mediterraan klimaat met vorstvrije winters. Daarom overleven ze onze winter buiten niet. Voor de wintermaanden hebben ze echter wel koele temperaturen nodig.
meer
winter doorbrengen
U kunt pelargoniums zonder problemen overwinteren. Haal ze hiervoor in de herfst voor de eerste nachtvorst uit hun zomerse plantenbak en bereid je voor op de winterslaapperiode door grondig te snoeien: kort alle scheuten in op twee ogen na en verwijder indien mogelijk alle bladeren. Hierdoor heeft de plant in de koele periode met weinig licht minder te verzorgen en is hij minder vatbaar voor ziekten en plagen.
Zet de voorbereide planten in potten met zandgrond om te overwinteren en plaats ze op een lichte, koele plaats. De ideale omgevingstemperatuur ligt rond de 5-10 ° C. Gunstige locaties zijn bijvoorbeeld een vrije stoel bij het raam in een onverwarmd trappenhuis, een koud huis of een zolder met een dakraam.
Noteren:
- Overwinteren is zonder problemen mogelijk, met de juiste voorbereidende maatregelen
- Grondig snoeien is noodzakelijk - kort alle scheuten in tot ongeveer 10 cm lang
- Verwijder plaatmateriaal
- Plaats in zandgrond en zet op een lichte en koele plaats (5-10 ° C)
meer
Verspreid geraniums
De beste manier om pelagronia te vermeerderen, is door stekken. Zaadteelt is ook mogelijk, maar erg bewerkelijk en tijdrovend en daarom niet aan te raden.
De beste tijd om stekken te vermeerderen is in het vroege voorjaar of de late zomer. Knip een jonge, gezonde scheut uit de moederplant. Gebruik hiervoor een scherpe, schone schaar, aangezien de interface een beetje gevoelig is voor rot. De onderste bladeren en eventuele zijscheuten worden verwijderd. Plaats het stekje vervolgens in een plantenbak met potgrond en geef deze voorzichtig water.
Het kweekvat mag niet bijzonder helder zijn, maar moet relatief warm zijn. De kans op groei is het grootst in een licht beschaduwde kas bij 20 ° C. Je kunt de stekken ook onder folie trekken, maar open de folie af en toe om te ventileren Regelmatig vochtbehoud is vanzelfsprekend.
meer
Stekken
Zie sectie Propageren.
meer
ziekten
Het onderwerp ziekten staat helaas heel centraal in pelargonium. Ze zijn relatief vatbaar voor besmettelijke bacteriële of virale ziekten, waarvan sommige zelfs naar hen zijn vernoemd, zoals geraniumroest - de meest voorkomende ziekte bij pelargoniums.
Geranienrost
Deze schimmelinfectie zorgt ervoor dat de bladeren van de geranium geel of bruin van kleur worden. Er kunnen ook bruine vlekken en puisten verschijnen. Als u de ziekte identificeert, moet u alle zieke delen van de plant zo snel mogelijk verwijderen, omdat de kans op infectie erg hoog is. Dan is een fungicide de veiligere optie. De ziekte wordt veroorzaakt door natte bladeren - daarom wordt een tegen regen beschermde locatie aanbevolen.
Pythium-Pilz
Dit is een bodemschimmel die ervoor zorgt dat de plant verdort en de groei vermindert. De oorzaak van het optreden is wateroverlast. Zieke delen van de plant moeten onmiddellijk worden verwijderd en het substraat moet worden vervangen. Een fungicidegebruik is ook nuttig.
Kurkvlekken
Kurkvlekken zijn eigenlijk geen ziekte, maar eerder een littekenvorming van het weefsel aan de onderzijde van het blad, dat zichtbaar wordt bij te veel water, te koude temperaturen of te weinig licht. Kurkvlekken zijn echter niet gevaarlijk voor de pelargonium, ze verstoren alleen de esthetiek. Je hoeft dus alleen de bevlekte bladeren te verwijderen als je er last van hebt.
Al deze ziekten kunt u voorkomen met een zonnige, luchtige standplaats en een goede waterafvoer.
Geraniums worden ook relatief vaak aangevallen door ongedierte, met name thrispen, bladluizen en spintmijten
meer
Zijn geraniums giftig?
Pelargonium is onschadelijk voor ons mensen. De bloemen van de geurige geraniums zijn zelfs eetbaar en de basis voor aromatische culinaire hoogstandjes zoals likeur of bloemenboter.
Het sap van pelargoniums bevat echter stoffen die huidirritatie kunnen veroorzaken bij mensen en zelfs zeer gevaarlijk kunnen zijn voor kleine dieren. Met name kleine knaagdieren zoals konijnen, cavia's of hamsters moeten zoveel mogelijk uit de buurt van pelargoniums worden gehouden.
meer
variëteiten
Hanggeraniums en staande geraniums zijn van bijzonder belang voor onze lokale tuincultuur. Ook geurende geraniums zijn populair, maar worden vooral in hun bladeren bewaard vanwege de geurige, etherische oliën waaruit heerlijke lekkernijen kunnen worden bereid. De variëteit aan variëteiten is over het geheel genomen enorm. Hier is een selectie.
Opknoping geraniums
Deze soort wordt botanisch Pelargonium peltatum genoemd en is de absolute klassieker voor het planten van balkonbakken. Rassen zoals de Tiroler hanggeranium, die verkrijgbaar is in heldere, klassieke kleuren zoals rood of wit, zijn erg populair omdat ze robuust en aantrekkelijk zijn. De scheuten bereiken een lengte van ongeveer 1,50 m - dit resulteert in prachtige watervallen met weelderige, getufte, doldachtige bloeiwijzen. Deze verschijnen in mei en kunnen tot oktober aanhouden.
Zeer filigraan, luchtige bloeiwijzen tonen hangende geraniumsoorten zoals "White Glacier". Ze bloeien lang van mei tot oktober. Hun ranken zijn echter niet zo lang als bij de Tiroolse hanggeraniums, slechts ongeveer 70 cm.
Daarnaast zijn er enkele half- of volledig dubbele variëteiten waarvan de bloemen roosachtig lijken. Ze groeien meestal wat compacter en zijn wat gevoelig voor regen door de sierlijke bloemen.
Staande geraniums
Deze soort, botanisch Pelargonium hortorum, vertoont een opgaande groei met sterke scheuten. De soorten vertonen vaak zeer kleurrijke bloemen in wit tot roze of oranje en worden tot wel 40 cm hoog.
De rozenvariëteit Xtreme is bijvoorbeeld heel klassiek, met zijn grote, dieproze bloemen die in het midden roze verkleuren en in losse groepen bij elkaar staan.
Er zijn ook variëteiten met dubbele bloemen onder de staande geraniums - de "Appleblossom" bijvoorbeeld, betovert met talloze kleine, roosachtige bloemen in groenachtig wit met een roze buitenkant die samen staan in dichte, bolvormige trossen. Deze soort bloeit ook doorlopend van mei tot oktober, maar heeft veel schoonmaak nodig.
Geurige geraniums
Wie graag zijn eigen culinaire lekkernijen maakt, kan veel met geurende geraniums - likeuren maken, bloemenboter bereiden of zomerse buien op smaak brengen. Maar geurige geraniums kunnen ook gebruikt worden voor een aangename omgevingsgeur in de zomertuin. Nog een praktisch voordeel: hun etherische oliën houden muggen en ongedierte weg, dus ze zijn goed voor ons en voor aangrenzende tuinplanten.
De verscheidenheid aan geurende geraniums is onmetelijk. U vindt varianten in talloze geurrichtingen, zodat u kunt kiezen op basis van uw smaak. Bij alle geurende geraniums spelen de bloemen een ondergeschikte rol.
Als je een zwak hebt voor bijvoorbeeld citrusgeuren, zijn variëteiten zoals de naar citroen ruikende "Lemon Fizz", de sinaasappelachtige geur "Prince of Orange" of de bittere grapefruitachtige "Toronto" geschikt.
Andere fruitig ruikende varianten zijn de naar abrikoos ruikende “Madame Nonin” of de fris appelachtige ruikende “Appelmunt”.
Muntverse smaken zoals "Felty Radens" met een mentholachtige, balsamico-smaak of - voor alle After Eight-fans, de "Chocolate Peppermint" met een chocoladegeur. De "kokosnoot" heeft iets exotisch en zuiders.
Rassen zoals "Attar of Roses" of "Rosemarie" stralen een roze, elegant bloemige geur uit.